Zo geef je je woning een beter energielabel en betaal je minder voor energie

Veel Belgische huishoudens betalen veel aan energie omdat ze bijvoorbeeld stoken op gas of de isolatie niet op orde hebben. Er zijn allerlei manieren om van je oude woning met een laag energielabel een woning te maken die aan alle moderne gemakken voldoet. Het probleem voor de meeste huishoudens is dat ze niet goed weten waar ze moeten beginnen met verduurzamen. Hieronder vind je alles wat je moet weten over het verbeteren van de duurzame waarde van je woning en het verlagen van je energierekening. Een goede oplossing is bijvoorbeeld het installeren van een warmtepomp.

Laat een warmtepomp installeren met Trustup

De warmtepomp is het populairste en meest gekozen alternatief om woningen die zichzelf van warmte voorzien met gas, af te koppelen van dat gas. Een warmtepomp haalt z’n warmte uit de lucht, bodem of water. Het apparaat gebruikt die warmte om je huis te verwarmen of water op te warmen. Het werkt op elektriciteit en is energiezuiniger dan een cv-ketel met gas. Zo’n warmtepomp is best een gevaarte. Je zou het daarom wellicht niet meteen verwachten, maar een warmtepomp kan in principe in elke woning worden geplaatst.

Toch moet gezegd worden dat voor woningen van voor 2000, en met name veel oudere woningen, de installatie nog weleens een probleem kan vormen. Dat komt bijvoorbeeld doordat de woning niet goed genoeg geïsoleerd is om de warmtepomp optimaal te laten presteren of doordat er minder ruimte is om de warmtepomp goed te plaatsen.

Een warmtepomp wordt zowel binnen als buiten geplaatst. Dat betekent dat de pomp via een opening in de muur met het gedeelte van de pomp binnen wordt verbonden. Bij de aanleg van een zogenoemde geothermische pomp worden buizen in de tuin gelegd of diep de grond in geboord om daar de warmte vandaan te halen. Een lucht-water warmtepomp is sneller geplaatst. Zo’n pomp wordt vaak al binnen één dag in je woning gemonteerd.

Je kunt een warmtepomp gewoon laten aansluiten op je huidige verwarmingssysteem. Toch is het wel verstandig hier een vakman voor te laten komen. Je kunt bijvoorbeeld via de website Trustup.be een verwarmingsinstallateur vinden. Deze verwarmingsinstallateurs helpen je vaak ook met het plaatsen van de warmtepomp. Ze kunnen zorgen dat de geplaatste pomp aansluit op je huidige verwarming. Een monteur kan je bovendien aanvullend advies geven over eventuele andere energiezuinige oplossingen of zorgen dat de installatie gekeurd wordt, zodat er geen lekken of problemen zijn.

Het alternatief voor een warmtepomp

Zoals je hierboven al las, is in principe elke woning geschikt voor een warmtepomp, maar valt het effect van de warmtepomp soms tegen of is er een fikse verbouwing nodig om plaats te maken voor de pomp. Om te voorkomen dat je warmtepomp te weinig effect zal hebben in jouw woning, is er gelukkig een aantal handige alternatieven.

Allereerst is er een aantal alternatieven dat (deels) ook werkt op gas, maar simpelweg een stuk efficiënter is. Zo kun je bijvoorbeeld een gewone cv-ketel vervangen door een hoogrendementsketel (HR-ketel). Een HR-ketel is een zuinige cv-ketel die warmte hergebruikt uit rookgassen via de ontstane condens, waardoor je minder energie verbruikt. Het is een energiezuiniger alternatief, maar werkt nog altijd wel gewoon op gas.

Dat geldt ook voor de hybride oplossing, waarbij je zowel gas verbruikt als een warmtepomp installeert. Hierbij vult het gas aan wat de warmtepomp niet kan leveren. Zo verminder je je verbruik van gas aanzienlijk. Het nadeel van deze installatie is echter weer dat het flink wat ruimte inneemt, omdat je zowel een ketel als een warmtepomp moet kwijt kunnen.

Sommige huishoudens schakelen daarom liever helemaal over naar elektrisch. Dat kan bijvoorbeeld met een elektrische verwarming of het plaatsen van vloerverwarming via elektriciteit, waarbij de buisjes niet met water worden opgewarmd, maar via elektriciteit. Water uit de kraan kan dan verwarmd worden met een boiler. Er zijn ook manieren om water te verwarmen via de warmte van de zon, maar deze methode is natuurlijk minder efficiënt in de koudere maanden. Bovendien laat de zon zich in Vlaanderen niet zo vaak zien.

Laat je bij twijfel bijvoorbeeld informeren door een erkende verwarmingsinstallateur via Trustup. Deze installateur vertelt je meer over welke verwarmingsmethode bij jouw huis zou passen. Wellicht blijkt in een oudere woning dat bijvoorbeeld een mix van elektrische vloerverwarming, een hybride warmtepomp of HR-ketel en een boiler voor in de keuken, bijvoorbeeld de beste en meest energiezuinige oplossing is. Door goed advies in te winnen, zorg je voor optimaal resultaat.

De kracht en het nut van isolatie

De energierekening verlagen pak je bij de bron aan door het installeren van een warmtepomp, HR-ketel of hybride model. Toch is isolatie waarschijnlijk net zo belangrijk. Veel oudere woningen in België hebben een laag energielabel. Soms is er bijvoorbeeld nog steeds enkel glas! Nieuwe en verbouwde gebouwen moeten voldoen aan speciale normen voor energieprestaties en isolatie. De Vlaamse overheid ondersteunt renovaties om energie te besparen via bijvoorbeeld de Mijn VerbouwPremie.

De snelste methode om je huis te isoleren is het vervangen van oude kozijnen en deuren. Over het algemeen geldt dat meer glas, betere isolatie betekent. Driedubbele beglazing is daarbij de meest efficiënte oplossing. Wat betreft het materiaal van de kozijnen geldt dat kunststof en aluminium kozijnen veel beter isoleren dan hout.

Aluminium kozijnen kunnen wat duurder in de aanschaf zijn, maar gaan wel het langste mee van alle materialen en zijn heel stevig. Niet voor niets worden dit soort kozijnen vaak toegepast in hoogbouw, zoals in kantoren, waar hele raamdelen van glas zijn.

Naast goede ramen en kozijnen, is het ook belangrijk de daken en muren te isoleren. Dat kan door plaatmateriaal te plaatsen aan de binnenzijde, maar ook door de buitenmuur beter geïsoleerd te maken. Dat laatste gebeurt vaak met piepschuim (EPS) of XPS en vervolgens met een plaatmateriaal of pleisterlaag eroverheen. Deze methode is niet geschikt voor monumenten, omdat aan deze panden niets aan de buitenzijde mag worden gedaan.

Daarom wordt meestal gekozen voor een oplossing om de binnenmuren warmer te maken met een voorzetwand gevuld met glaswol of harde isolatieplaten. Ook andere materialen zoals PIR-platen worden hiervoor gebruikt. Daarnaast wordt het dak vaak aan de binnenkant geïsoleerd met bijvoorbeeld dezelfde plaatmaterialen als voor de muren.

In sommige oudere woningen is de muur nog hol en kan deze met een schuimmateriaal uit een spuitbus worden opgevuld. Dit opvullen van de ‘spouwmuur’ is een van de snelste en makkelijkste methoden om een oudere woning snel te isoleren. Naast PUR-schuim worden hiervoor ook EPS-parels of glaswolvlokken gebruikt.

Ledlampen en slimme toepassingen

De energierekening omlaag brengen bestaat niet alleen uit isoleren, minder stoken en minder lang douchen. Ook de elektriciteitsrekening kan lager uitvallen met slimme toepassingen. Natuurlijk zijn er manieren om zelf energie op te wekken met bijvoorbeeld zonnepanelen, maar dan is het alsnog praktisch voor de meeste huishoudens om de energierekening lager te krijgen want zonnepanelen bieden niet elke dag soelaas.

Veel apparaten zijn de laatste jaren energiezuiniger geworden. Soms betekent dit zoveel winst in energie dat het goedkoper kan zijn om bijvoorbeeld die oude koelkast te vervangen voor een nieuwe, omdat je na een paar jaar de aanschafkosten er al uit hebt. Dit soort energiewinst zie je ook goed terug in het effect van ledlampen.

De laatste jaren vervangen we onze oude gloei- en halogeenlampen met spaarlampen en tegenwoordig zijn ook ledlampen veel in omloop. Vooral deze laatste lamp levert een verrassende en aanzienlijke energiewinst op. Een ledlamp is het meest energiezuinig omdat ze bijna alle stroom omzet in licht, met weinig warmteverlies. Zo’n ledlamp verbruikt tot 90% minder elektriciteit dan bijvoorbeeld een gloeilamp, maar ook aanzienlijk minder dan spaar- of halogeenlampen. Door je peertjes te vervangen door ledlampen bespaar je flink op je stroomkosten én verminder je je impact op het milieu.

Je hoeft ook echt niet meer schrik te hebben dat ledlampen een weinig plezant en koud licht verspreiden, want moderne ledlampen zijn zeker zo ‘warm’ (ze worden niet letterlijk warm overigens) als de gloeilampen van weleer.

Je kunt ook energie besparen met digitale meters, slimme lampen en andere smart oplossingen. Digitale meters, ook wel slimme meters genoemd door onze noorderburen in Nederland, geven je stroomverbruik rechtstreeks door aan de energieleverancier, maar geven je als gebruiker ook meer inzicht in je verbruik, waardoor je beter weet waarop je kunt besparen. Misschien verbruikt een bepaald oud apparaat veel energie of moet je toch echt vaker apparaten uitschakelen.

Slimme lampen en andere slimme oplossingen kunnen ervoor zorgen dat je je apparaten makkelijker op afstand uitschakelt of de apparaten schakelen zichzelf uit wanneer je ze niet gebruikt. In combinatie met een digitale meter, ledlampen en zonnepanelen op je dak, zal je al snel zien dat je stroomverbruik enorm kan dalen.

Een dak met mos en andere verrassende oplossingen

Er zijn veel technische oplossingen of slimme toepassingen om het energieverbruik van je woning te laten dalen. Daarnaast zijn er ook onverwachte oplossingen om minder energie te verbruiken. Zo kun je met een douche-wtw besparen op warme douches. Dit is een systeem dat de warmte uit het wegstromende douchewater hergebruikt om koud water te verwarmen.

Je kunt daarnaast energie besparen door in de zomer je woning te isoleren met rolgordijnen of rolluiken om te voorkomen dat de woning enorm opwarmt. Dit is een slimme afkoelmethode die je al eeuwen gebruikt ziet worden in mediterrane landen, waarbij luiken overdag potdicht zitten.

Sommige duurzame huishoudens of architecten gooien het isoleren van hun woning over een andere boeg dan alleen isolerende materialen aanbrengen of spouwmuren opvullen. Zo zou je een woning ook kunnen isoleren met een dak van mos. Dit verhoogt niet alleen de isolerende waarde van je dak, het vergroot ook de biodiversiteit doordat er bijvoorbeeld bloemetjes op kunnen groeien voor insecten en andere dieren.